De zaterdag van de Nederlandse Kampioenschappen op de weg staat geheel in het teken van de vrouwen. Nadat eerst de titels nieuwelingen en de junioren zijn verdeeld, is het ’s middags tijd voor het hoofdgerecht: de wegrit van de eliterensters. Wie neemt op de VAM-berg het felbegeerde rood-wit-blauw over van Amy Pieters? WielerFlits kijkt vooruit!

Historie

Zelfs toen er van de ‘Col du VAM’ nog geen sprake was, streden de heren coureurs al om de titels. De nationale titelstrijd voor vrouwen liet langer op zich wachten. In 1965, toen de KNWU de wedstrijd voor het eerst programmeerde, lag er in het Drentse land al een aardige bult afval. Op het circuit van Zandvoort – waar in 1959 de vrouwen geen wereldkampioenschap konden (of waarschijnlijker: mochten) betwisten – stonden tien ronden à 4,2 kilometer op het programma.

Een van de oprichters van de Nederlandse Dames Wielren Club, de club die zo hard heeft gestreden voor de komst van het NK, gaat er met de winst vandoor. Tussen de denigrerende opmerkingen door is, op de beelden die het bioscoopjournaal haalden, te zien hoe de rappe Ineke van IJken de sprint wint. Na haar volgden Keetie, Monique, Leontien, Annemiek, Marianne, Anna en een keur aan andere grootheden, maar Van IJken was de eerste.

Na Van IJken breekt het tijdperk ‘Hage’ aan. Allereerst gaat Bella Hage er drie keer met de winst aan de haal, zus Keetie pakte er vervolgens acht op rij. In totaal zou ze zelfs negen keer winnen, een absoluut record. Het is sterk de vraag of dit ooit nog verbeterd zal worden.

Laatste tien winnaressen NK wielrennen
2021: Amy Pieters
2020: Anna van der Breggen
2019: Lorena Wiebes
2018:  Chantal Blaak
2017: Chantal Blaak
2016:  Anouska Koster
2015:  Lucinda Brand
2014:  Iris Slappendel
2013:  Lucinda Brand
2012: Annemiek van Vleuten

Vorig jaar

Sinds 2012 is Amy Pieters een vaste waarde op nationale kampioenschappen op de weg. Achtereenvolgens wordt ze vierde, vierde vijfde, tweede, vierde, vierde, tweede, derde en vijfde. Uitstekende resultaten, maar dat hoogste treetje op het podium veroveren bleek lastig. Soms zat ze wat gevangen in de ploegentactiek, soms waren er ook gewoon net een paar beter.

Niet dat ze echt veel te klagen heeft, want zowel op de baan als op de weg grossiert ze in leuke overwinningen. We noemen een paar wereldtitels op de baan, de Omloop Het Nieuwsblad, Grote Prijs Plouay, de Ronde van Drenthe en het EK op de weg. Menig renster doet het ervoor. Maar goed, de nationale wegwedstrijd hoort eigenlijk wel thuis op het palmares van een renster van haar kaliber, dat vond ze zelf ook.

19 juni 2021 is het haar dag. Ze schoof na zeven rondes mee met een omvangrijke kopgroep met daarbij een groot deel van de kanshebbers. Net na halfkoers splitste deze kopgroep, waarna Pieters Sabrina Stultiens, Shirin van Anrooij, Kirstie van Haaften, Nancy van der Burg en Karlijn Swinkels met zich mee kreeg.

Achter Pieters deden haar ploeggenoten goed werk om tegenstoten te neutraliseren. Vooraan werd het op de vuilnisbelt een afvalkoers, met de Noord-Hollandse als winnares. Bij het ingaan van de laatste twee rondes nam ze vaart mee vanuit de afdaling, waarna ze het tweede klimmetje snoeihard opvlamde, zoals er maar weinig dat kunnen.

De concurrentie had geen antwoord. Pieters maakte het karwei keurig af met een solo. Ze had ruim voldoende tijd om op de laatste klim naar de top het feestje te vieren. Op tweeënhalve (!) minuut reden Nancy van der Burg en Karlijn Swinkels naar de dichtste ereplaatsen.

Uitslag NK Wielrennen voor vrouwen 2021
1. Amy Pieters (SD Worx) in 3u18m54s
2. Nancy van der Burg (Jumbo-Visma) op 2m27s
3. Karlijn Swinkels (Jumbo-Visma) op 2m28s
4. Shirin van Anrooij (Trek-Segafredo) op 2m30s
5. Femke Gerritse (Parkhotel Valkenburg) op 2m59s

Parcours

De meeste categorieën werken hun nationaal kampioenschap enkel en alleen op het parcours op en rond de VAM-berg af. De elite-vrouwen beginnen echter met een korte aanloop. Voor hun klinkt het startschot namelijk in de alleraardigste dorpskern van Westerbork.

Dit brinkdorp wordt logischerwijs bijna automatisch geassocieerd met Kamp Westerbork en dus met allerhande gruwelijkheden. Het is goed om te weten dat het peloton het voormalige doorgangskamp niet aandoet. Het herinneringscentrum ligt namelijk zo’n twaalf kilometer ten noorden van het dorpscentrum, aan de andere kant van het Oranjekanaal.

Veel noemenswaardigheden over de opmaat zijn er niet. Vanuit de startplaats wordt er namelijk zo snel mogelijk koers gezet richting het parcours. Over de N374 gaat het via de buurtschappen Eursinge en Bruntinge naar het parcours. Een mooie gelegenheid om een vroege ontsnapping op touw te zetten. Na de korte aanloopfase draaien de rensters het veertien kilometer lange circuit op. Op de tot fietswalhalla getransformeerde stortplaats liggen er twee klimmetjes op de rensters te wachten.

We kunnen spreken van een heuse tweetrapsraket. Te beginnen met het Atteropad (circa 500 meter à 6%), de meest noordelijke variant. Deze begint met een fraai aangelegde terugdraaiende bocht. Hierna gaat het nog even lichtjes naar beneden voor begonnen wordt aan de korte, maar krachtige kasseienstrook.

Daarna duiken de rensters naar beneden om vrijwel direct te worden geconfronteerd met het akelig steile Mount Vampad (circa 200 meter à 12%). Nieuw ten opzichte van eerdere edities is dat dit nu de finishklim is. “Dat biedt iets meer diversiteit, zodat een grotere groep renners kans maakt op de titel. Voor het publiek is dat ook aantrekkelijker, omdat je nu de gehele eindsprint kunt overzien”, lichtte organisator Thijs Rondhuis dit besluit onlangs toe.

Het grootste verschil is echter dat er dit jaar veel meer tijd en kilometers tussen de beklimmingen in zitten. De omloop is twee keer zo lang, wat inhoudt dat er een stuk minder geklommen zal moeten worden. Jammer voor de Annemiek van Vleutens van deze wereld, misschien wel eens leuk voor de variatie.

Na de twee klimmetjes verlaten de rensters het VAM-terrein aan de zuidkant. Via de Vamweg en de Wijsterseweg voert de route uiteindelijk langs het voormalige stulpje van Olde Greetie, dat thans op de kaart staat als het Kleinste Huisje van Drenthe. Dat u het weet. Daarna gaat het langzaam weer in noordelijke richting, via de plattelandswegen ‘Kremboong’ en ‘Berkenseweg’ trekt de karavaan naar Drijber, om dan weer spoedig uit te komen bij de VAM-berg.

Zaterdag 25 juni: Westerbork – VAM-berg (124,5 km)
Start: 14.45 uur in Westerbork
Finish: 17.45 uur op de VAM-berg

Favorieten

Twee jaar op rij ging de titel naar SD Worx. Als het aan deze succesformatie ligt, komt daar geen verandering in. En dat zou ook zomaar kunnen, want er komt in Westerbork natuurlijk een prima ploeg aan de startstreep staan. Met slechts drie vertegenwoordigers wordt het wel een kwestie van opboksen tegen grotere blokken. Nu kunnen Demi Vollering, Chantal van den Broek-Blaak en Lonneke Uneken dat wel, maar toch…

Blaak staat te boek als een echte kampioenschapsrenster. Stiekem zullen er vast wat collega’s geweest zijn die baalden dat ze terugkwam op haar besluit om te stoppen, want zeker in een koers als deze kun je haar er maar beter niet bij hebben. Niet alleen is ze op fysiek vlak natuurlijk heel goed, ze is ook de koningin van het moment. Fenomenaal hoe ze altijd mogelijkheden voor zichzelf (en anderen) creëert om wedstrijden te winnen. En vaak lukt het dan ook nog.

Blaak liet al mooie dingen zien in het rood-wit-blauw – foto: Cor Vos

Het maakt Blaak levensgevaarlijk op een keur aan parcoursen, waaronder dit rondje. Maar dat kunnen we ook zeggen van Uneken. Op de VAM-Berg won ze afgelopen jaar al de slotetappe van de Healthy Ageing Tour, terwijl ze er op het districtskampioenschap ook al eens heeft uitgehaald. Het is voor haar geen honderd procent thuiswedstrijd, maar als iemand van de favorieten in staat is om het parcours geblinddoekt te rijden zonder brokken te maken, is zij het.

Ondanks dat Demi Vollering geen sterretje voor haar naam krijgt (harde keuzes), kan ze natuurlijk wel zomaar de titel grijpen. De afgelopen weken heeft ze in de Franse Alpen de nodige trainingsarbeid verricht ter voorbereiding op de zomerse hoofddoelen. We zijn benieuwd in welke rol ze het NK zal rijden. Veel zal daarin afhangen van het koersverloop, wat maar zo in haar voordeel uit kan pakken. Om de trui te pakken, zullen ze als drie musketiers moeten opereren om kans te maken.

Een voor allen, allen voor Amy.

Kan SD Worx de kampioenstrui binnen de ploeg houden? – foto: Cor Vos

Maar er zijn er natuurlijk veel meer die een eventuele zege op zullen dragen aan Pieters. Wat bijvoorbeeld te denken van Lucinda Brand. Na haar zege op het EK Veldrijden zou ze zomaar een volgende grote overwinning op de VAM-berg kunnen boeken. Ze veroverde het kampioenstricot al in Kerkrade (2013) en Emmen (2015), het parcours van dit jaar zit er qua zwaarte ergens tussenin.

Dat ze in vorm is, bewees ze in de Ronde van Zwitserland, waar ze op vrij heroïsche wijze de eindzege in de wacht sleepte. In Drenthe (wat een overgang) moet ook zij opboksen tegen de grotere blokken. Dat doet ze wel met Ellen van Dijk en Shirin van Anrooij (ook al succesvol op het EK Veldrijden vorig jaar) aan haar zijde wat het blok van Trek-Segafredo toch behoorlijk sterk maakt. Benieuwd of dit trio in de positie kan komen om te winnen.

We sluiten een nieuw beklijvend duel tussen Brand en Vos niet uit – foto: Cor Vos

Een van de grote blokken is dat van Jumbo-Visma, met liefst twee olympisch kampioenen in de gelederen. De onvermijdelijke Marianne Vos is natuurlijk dé eerste naam die we noteren (de finish is haar op het lijf geschreven), maar het staat allerminst vast dat zij wordt uitgespeeld. We zullen Riejanne Markus zeker een paar keer zien aanvallen, en zo zijn er nog wel een aantal die met een gunstig koersverloop om de zege mee kunnen strijden, terwijl er in achtervolgende groepen wordt afgestopt.

Anouska Koster is bijvoorbeeld typisch zo’n renster die daar handig gebruik van zou kunnen maken. Op die manier pakte ze in 2016 al eens de titel en bij het allereerste NK op de VAM-berg werd ze zo zeer knap derde. Als ze net zo sterk is als in het afgelopen voorjaar, zullen haar concurrenten een beste kluif aan haar hebben.

Jumbo-Visma is lang niet enkel Vos wat de klok slaat – foto: Cor Vos

En dan het probleem Lorena Wiebes. Voornamelijk een probleem voor de andere ploegen, want bij Team DSM zullen ze zich maar wat gelukkig prijzen met haar aanwezigheid. Dat de ‘Col du VAM’ nu een stuk minder vaak in het parcours is opgenomen, spreekt zeker in haar voordeel. En laten we niet vergeten dat ze de voorbije twee wegkoersen die over de vuilnisbelt gingen heeft weten te winnen.

Met drie ritzeges in zowel de Women’s Tour als de RideLondon Classique, met de eindzege in laatstgenoemde koers als bonus, kunnen we wel stellen dat de voorbije maand gewoon hartstikke lekker gaat met Wiebes. Het NK is natuurlijk een totaal andere koers, maar zeker met de ploeg in steun moet ze dit net als in 2019 in principe wel kunnen. Een duidelijke topfavoriete is er op dit parcours moeilijk aan te duiden, maar als er iemand recht op heeft, is het Wiebes.

Met elf overwinningen staat Wiebes bovenaan de zegeranking – foto: Cor Vos

Binnen die ploeg moeten we Floortje Mackaij overigens zeker niet onderschatten. Bijna ongemerkt rijdt ze ook het hele jaar al goede uitslagen. Wat er nog aan scheelt is die echte uitschieter in de vorm van een zege. En waarom niet tijdens het NK? Als DSM de kaart Wiebes om wat voor reden dan ook niet kan trekken, is zij een meer dan uitstekende schaduwkopvrouw.

U heeft het aan de andere voorbeschouwingen ook al gemerkt: we kunnen een hele reeks scenario’s op de wedstrijd loslaten. Veel rensters zullen iets van hun gading vinden, wat het vooraf tot een aantrekkelijke, maar zeer moeilijk te voorspellen wedstrijd maakt. We kunnen dan ook onmogelijk alle favorieten in de sterrenverdeling opnemen.

We doen er in ieder geval goed aan om nog een paar namen te noemen. Bij Parkhotel Valkenburg zouden we in ieder geval drie namen met markeerstift willen aanduiden: Mischa Bredewold, Femke Gerritse en Femke Markus zijn de laatste tijd stuk voor stuk behoorlijk goed bezig. Het is niet zo dat ze Wiebes er zomaar even op zullen leggen in een sprintje, maar het zijn wel namen om serieus rekening mee te houden.

Gerritse belandde heel knap op het eindpodium in Thüringen – foto: Cor Vos

En zo kunnen we er nog een hele hoop noemen. Liv Racing Xstra beschikt niet meteen over een uitgesproken topfavoriet, maar met een gezonde dosis geluk kan het best een mooie dag worden voor de ploeg. Zo heeft Jeanne Korevaar er een behoorlijke Ronde van Zwitserland opzitten en laat Quinty Ton ook mooie progressie zien. Maar als we iemand binnen de ploeg moeten aanwijzen, dan toch Thalita de Jong, een echte afmaker. Winst ligt niet direct in de lijn der verwachting, maar onmogelijk is het allerminst.

Bij Plantur-Pura hebben ze er ook een heel aantal die een leuke wegkoers kunnen rijden, AG Insurance-NXTG en GT Krush Tunap zullen er eveneens de beuk in willen gooien, terwijl Le Col-Wahoo met onder anderen regionale hoop Maike van der Duin (gestaag op weg naar de wereldtop) aan de start verschijnt. Namens Human Powered Health liet Nina Buijsman eerder dit jaar op Drentse wegen ook al mooie dingen zien.

En al rijdt ze de koers moederziel alleen: Maaike Boogaard is ook een renster die we niet uit willen vlakken. Het zal als eenling lastig worden, maar lastig gaat in sommige gevallen ook best. U begrijpt: het wordt een open kampioenschap waarin er veel kan gebeuren. Logische dingen, doldwaze dingen en alles daartussenin. Dat belooft een hoop kijkplezier!

Favorieten volgens WielerFlits
**** Lorena Wiebes
*** Lucinda Brand, Chantal van den Broek-Blaak
** Lonneke Uneken, Marianne Vos, Floortje Mackaij
* Anouska Koster, Thalita de Jong, Maaike Boogaard, Femke Gerritse

Website organisatie
Deelnemerslijst

Weer en TV

Het belooft een warm kampioenschap te worden, maar verzengend kunnen we de hitte met een graadje of 26 niet noemen. Flessen zonnebrand zijn echter geen overbodige luxe, net als voldoende goedgevulde bidons. De voorspelde windkracht drie komt uit het zuidoosten.

De koers wordt zaterdag vanaf 16.00 uur live uitgezonden via NPO 1, NOS.nl en in de NOS-app.