Materiaalzone 
Fietstoerisme 
Alberto Contador: “Professionalisering van de wielersport nadelig voor Spanje”
Interview Miguel Indurain, Luis Ocaña, Pedro Delgado, Abraham Olano, Marino Lejaretta, Miguel Poblet en meer recent Óscar Freire, Joaquim Rodríguez, Alberto Contador en Alejandro Valverde. Spanje kent een rijke wielergeschiedenis. Maar échte Spaanse wereldtoppers in het huidige peloton? Misschien Enric Mas. Hoe komt dat? In een exclusief interview met WielerFlits geeft Alberto Contador het antwoord.
De Spanjaard zelf heeft met zijn Fundación Alberto Contador reeds tien jaar een non-profit organisatie die zich inzet voor twee hoofddoelen: meer bekendheid genereren voor beroertes (waar Contador in 2004 zelf mee te maken kreeg) én het stimuleren van wielrennen en het gebruik van de fiets in Spanje in zijn algemeenheid. “Toen deze foundation begon, was het heel moeilijk om vanuit scholen en wielerclubs de overstap naar de junioren en de beloften te maken. Binnen de foundation kan dat nu wel. Kinderen kunnen via een wielerschool in mijn woonplaats Pinto in aanraking komen met de sport. Daarboven hangen het junioren-, beloften- en nu nog Continental-team van Kometa-Xstra.”
Contador ontwikkelde dus zelf een geleidelijke overgang, maar toch geeft Spanje qua toprenners nu niet thuis. Als leidraad voor deze opvallende trend nemen we de individuele UCI Ranking van 31 december 2019, pre-corona dus. Op dat moment had Spanje drie renners bij de eerste 75: Mikel Landa (dertiende), ouderdomsdeken Valverde (zestiende) en Mas (73ste). Ook in de huidige Vuelta hebben ze het moeilijk, want alleen Mas en de oprukkende Marc Soler lijken nog kans te maken op de eindzege. “We beleven inderdaad een aantal moeilijke jaren”, beaamt Contador. “Natuurlijk hebben we nog steeds goede renners. Maar het is waar dat Spanje jarenlang aan de top stond, nu is ingehaald door andere landen.”
Contador in het shirt van Kometa-Xstra – foto: Atilo Madrona
“Vooral Groot-Brittannië heeft een enorme opkomst gemaakt, maar ook Colombia en Slovenië”, vindt El Pistolero. “En misschien niet voor de grote rondes, maar ik zet daar tevens Denemarken bij. Traditionele wielerlanden als Frankrijk, Italië en Spanje bevinden zich niet op hetzelfde niveau. Voor mijn eigen land is het moeilijk om op het niveau van weleer terug te keren, maar het is niet onmogelijk. Ikzelf heb natuurlijk een project dat gericht is op de toekomst van het Spaanse wielrennen, maar zo zijn er nog meer. Mikel Landa heeft een erg goed project lopen. Luis Ángel Maté (Cofidis, red.) en Alejandro Valverde hebben beiden een wielerschool. Dat helpt ontzettend veel. Maar dat is voor de toekomst, niet voor nu.”
Probleem doet zich voor aan de onderkant
Het grote probleem waar Spanje tegenaan schurkt, is volgens Contador het feit dat er – ondanks belangrijke koersen als de Vuelta a Navarra, Vuelta al Bidasoa en de Vuelta al Besaya – te weinig aandacht voor de jeugd is. “Ik vind dat andere landen professioneler met de wielersport omgaan in de junioren- en beloftencategorie. Soms komt het zelfs voor dat renners in die leeftijdscategorieën betaald krijgen. In Spanje is dat niet het geval. Daar gaat een deel van het talent dat deze sport misschien niet kan betalen, verloren. Om diezelfde reden zie je ook dat Spaanse talenten bij de U19 en de U23 achterblijven bij leeftijdsgenoten uit andere landen, om dan bij de profs veel meer progressie te boeken. Dat verklaart veel.”
In Spanje zijn er desondanks genoeg zware nationale rittenkoersen. Nog een opvallend gegeven. Kondigde de denivellering van het Spaanse wielrennen zich niet al een tijdje aan? De Ronde van de Toekomst geldt sinds 2007 eigenlijk als dé graadmeter voor het allerbeste wielertalent op aarde. Sindsdien stonden er slechts twee Spanjaarden op het eindpodium. Rubén Fernández (2013, nu Euskaltel-Euskadi) en Marc Soler (2015) wonnen dan wel gelijk. “Dat komt omdat de Tour de l’Avenir voor Spanje niet zo belangrijk is als dat het voor andere landen is. Een mooi voorbeeld: never I was there. Valverde ook niet. In mijn tweede jaar als belofte kwam ik wel in aanmerking, maar haalde Purito (50ste, red.) uiteindelijk de selectie.”
foto: Juanfran De la Cruz
foto: Juanfran De la Cruz
Wat volgens Contador nog meer debet is aan het huidige niveau van de Spaanse renners, is dat er met Movistar maar één Spaans WorldTour-team is. Terwijl net de ploeg van Eusebio Unzué afgelopen winter een meer internationale uitstraling kreeg. “Ik denk niet dat dit nadelig is. Enric Mas en Marc Soler – die nog altijd een groot potentieel heeft – zijn er nog steeds de kopman. Ik denk ook dat Iván García het in de klassiekers goed gaat doen in de toekomst. Dan is er nog Landa. Hij is goed, alleen niet van hetzelfde kaliber als Purito Rodríguez, Valverde of ikzelf. Als je dus een tweede ploeg op het hoogste niveau hebt, krijgen meer Spaanse renners mogelijkheden. Dat is nodig om weer aan de top te komen.”
El Pistolero stelt vast dat er nog een belangrijke factor is die een beslissende rol speelt. Het punt waaraan hij het huidige niveau van het Spaanse wielrennen ook laakt, is het succes dat het land in andere sporten heeft. “In het voetbal waren we de laatste decennia Wereld- en Europees kampioen, FC Barcelona en Real Madrid die meermaals de Champions League wonnen. In het basketbal is Spanje wereldkampioen en halen we medailles op de Olympische Spelen. We hebben in het tennis Rafael Nadal, die alles wint. In de autowereld werd Fernando Alonso meervoudig wereldkampioen in de Formula 1. Marc Márquez is dan weer een levende legende in de MotoGP en zo kan ik nog wel eventjes doorgaan.”
Nederland kende eenzelfde verval
“Het gevolg van al dat succes is dat de Spanjaarden veel verschillende sporten volgen”, gaat Contador verder. De keerzijde daarvan is dat de aandacht voor de wielersport niet optimaal is. “Bijgevolg is dan weer dat de bedrijven in ons land dus ook hun sponsorgeld in heel veel verschillende sporten investeren. Ook daarom heeft het Spaanse wielrennen het nu moeilijk. Er is te veel aandacht voor verschillende soorten sport. Logisch door alle successen, maar in Nederland staat wielrennen samen met voetbal en Max Verstappen in de top drie – denk ik, althans. Dat zorgt ook voor een bepaalde beleving en passie. Dat zie je ook terug in het veldrijden, bijvoorbeeld. Dat is te gek. Al is de cultuur in België natuurlijk nog extremer.”
In Nederland is er vijftien jaar geleden eenzelfde probleem geweest. Na de generatie Michael Boogerd en Erik Dekker waren de Nederlandse fans al blij als er iemand als 21ste eindigde in de Tour de France. Zet daar dan de huidige generatie wereldtoppers tegenover: Tom Dumoulin, Wilco Kelderman en Steven Kruijswijk voor de grote rondes, Mathieu van der Poel voor de klassiekers en we gaan er toch ook vanuit dat sprinters Dylan Groenewegen en Fabio Jakobsen terugkeren op hun oude niveau. Aan Nederlands toptalent geen gebrek. De eindzege in de Giro d’Italia, winst in de Ronde van Vlaanderen en talloze etappezeges in de grote rondes: het lijkt allemaal zo gewoon tegenwoordig. Maar dat is het allerminst.
Contador verscherpte deze winter het toenmalige Everesting-record – foto: davidponce.com
De manier van opleiden in Nederland zou daarom een mooie testcase voor Spanje kunnen zijn om er weer bovenop te komen, zou je zeggen. Beter goed gejat, dan slecht bedacht. “Het is indrukwekkend hoe veel verschillende type renners er de laatste jaren zijn doorgebroken”, vindt de Spanjaard. “Voor de klassiekers en de sprints zat Nederland altijd al goed. Maar jullie kunnen nu ook grote rondes winnen, met Tom Dumoulin voorop. Dat is mooi, want de Nederlandse fans zijn gek van wielrennen. Er zijn ook een aantal grote sponsoren die veel geld in ploegen stoppen. Dat levert niet meteen resultaat op, maar je ziet aan bijvoorbeeld Jumbo-Visma dat het na jaren investeren nu haar vruchten afwerpt.”
Contador verwacht dat er in de toekomst nog meer ‘grote kampioenen’ voor de grote rondes uit Nederland naar voren komen. “In het verleden bleven de renners in eigen land”, legt hij uit. “Ze reisden niet speciaal naar de bergen om er te gaan trainen. Daardoor ontbrak de kennis om te weten of iemand een goede klimmer was, of niet. Nederlandse renners die zich concentreerden op de klassiekers, bleven de sport leuk vinden. Maar als een klimmer altijd maar vlakke klassiekers moet rijden, dan is hij snel op wielrennen uitgekeken. Dat is tegenwoordig totaal veranderd. Iedereen wil nu onderzoeken hoeveel watt per kilogram ze kunnen wegduwen. Om die testen goed te doen, moet je nu eenmaal de bergen in trekken.”
Carlos Rodríguez en Juan Ayuso
Daarmee komt Contador terug op zijn punt dat andere landen een meer professionele aanpak binnen de jeugdcategorieën hanteren. “Nu herkennen bewegingswetenschappers veel sneller het klimvermogen van jonge renners. Vroeger was dat niet mogelijk, omdat het simpelweg niet gebeurde. Renners bleven in Nederland. Hoogtestages kende je amper. Nu doe je bijna niet meer mee als je niet in de bergen gaat trainen. Traditionele landen als Frankrijk, Italië en Spanje hadden dat streepje altijd voor, omdat we hier nu eenmaal een geografisch voordeel hadden. Er liggen bergen in onze landen en dan komen klimmers vanzelf bovendrijven. Dat gebeurt nu nog, maar ook talent uit andere landen ontplooit zich.”
Dat hebben we gezien, met Egan Bernal, Tadej Pogačar en Remco Evenepoel als de beste, recente voorbeelden. De vraag is wanneer in Spanje de volgende Alberto Contador opstaat. “Dat is moeilijk om te zeggen. En waarom zou iemand niet nog veel beter dan mij kunnen zijn? Ik denk dat Enric Mas kan uitgroeien tot een heel sterke renner. Maar onthoud vooral de naam van Carlos Rodríguez, die vorig jaar bij ons juniorenteam reed. Hij moet zich nog wel goed ontwikkelen. Hij heeft alleen nu al de cijfers en waardes van een heel goede WorldTour-renner, terwijl hij vorig jaar nog maar achttien jaar oud was. Carlos gaat de coureur zijn waarover de Spanjaarden in de toekomst gaan praten, daar ben ik zeker van.”
Carlos Rodríguez – foto: Cor Vos
Daar mogen de Spanjaarden ook Juan Ayuso bij zetten. De 18-jarige mocht als laatstejaars junior in dit gekke coronaseizoen liefst 21 keer zegevieren en maakt in augustus 2021 zijn profdebuut bij UAE-Emirates. Net als Rodríguez bij INEOS Grenadiers rijdt ook dit toptalent niet voor een ploeg uit eigen land. Maar er sparkelt hoop aan de Spaanse hemel, al wil de intussen 37-jarige Contador ook niet overdrijven. “Wij hadden ook gewoon een heel goede generatie”, vindt hij. “Dat heeft deels met een beetje geluk te maken. We maakten elkaar sterker. Voor de Spaanse wielerfans waren dat prachtige jaren. Nu is dat iets minder. Maar ik ben ervan overtuigd dat we in de toekomst weer zo’n generatie krijgen.”
Huidige profrenners die uitkwamen voor de Fundación Alberto Contador
Enric Mas (25, Movistar) | 2014-2015
Fernando Barceló (24, Cofidis) | 2015-2016
Ángel Fuentes (23, Burgos-BH) | 2015
Kenny Molly (23, Bingoal-Wallonnie Bruxelles) | 2015
Joan Bou (23, Euskaltel-Euskadi) | 2016-2017
Jasper De Plus (23, Circus-Wanty Gobert) | 2016
Juan Pedro López (23, Trek-Segafredo) | 2016-2019
Isaac Cantón (24, Burgos-BH) | 2017-2019
Patrick Gamper (23, BORA-hansgrohe) | 2018
Kevin Inkelaar (23, Bahrain McLaren) | 2018
Matteo Moschetti (24, Trek-Segafredo) | 2018
Stefano Oldani (22, Lotto Soudal) | 2018-2019
Michel Ries (22, Trek-Segafredo) | 2018-2019
Carlos Rodríguez (19, Ineos Grenadiers) | 2019
@Youri, jij als kenner van het junioren- & beloftenwielrennen, is die Rodriquez die Contador noemt echt zo'n pareltje voor de toekomst? Ik kende hem eerlijk gezegd niet, en werd van zijn uitslagenlijst van dit jaar niet enthousiast. Natuurlijk is hij neoprof en moet ik hem niet oordelen op zijn uitslagen, maar sommige van zijn leeftijdsgenoten zijn al verder in hun ontwikkeling.
Overigens mist Rodriquez in het lijstje 'huidige profrenners' onderaan het artikel.
Verder vind ik dat je als neo prof op 19 jarige leeftijd al erg goed bezig wanneer je al je koersen uitrijdt.
Moeten niet vergeten dat mannen als Evenepoel en Pogacar bijzondere talenten zijn waar het talent zich al vroeg uit.
Oordeel hem over 2 jaar nog eens want dan is hij nog steeds maar 21.
Thanks! En dank voor het tweede compliment over mijn kennis. Rodríguez heeft de waardes, heb ik me laten vertellen (ik heb ze niet ingezien én ben daarnaast geen bewegingswetenschapper). Die uitspraken worden versterkt door het feit dat hij - op deze jonge leeftijd - nu bij Ineos Grenadiers rijdt. Als grootste ploeg ter wereld zo'n jong talent opnemen, getuigt inderdaad van goede testen. Ik geloof daar ook wel in. In het Spaanse en Franse nationale circuit, was Rodríguez vorig jaar uitmuntend in rittenkoersen. Hij won ze bijna allemaal. Gezien zijn vele tijdritzeges, kun je vaststellen dat er een goede motor inzit. Hij boekt ook veel (berg)etappezeges naarmate een rittenkoers vorderde, waardoor ook zijn recuperatievermogen goed lijkt te zijn. Daarnaast kan hij dus de power uit zijn motor omzetten in klimvermogen. Het kan dus inderdaad een pareltje zijn, maar dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Ik ga wat dat betreft mee met @Deo.
Ik zou het ook niet de Spaanse evenknie van SEG Racing willen noemen. Hun businessmodel is anders. Kometa-Xstra geldt als opleidingsploeg die boven een heel instituut hangt met een school, junioren- en U23-ploeg. Er moet dus ook doorstroom zijn. Dat is Contadors oplossing om de Spaanse wielerarmoede te bestrijden. Daar waar SEG in principe probeert de meest getalenteerde junioren vast te leggen en klaar te stomen voor de profs. Daarbij tekenen die renners ook een tweejarig contract bij het managementbureau. Slim, want zo verdienen ze investering in de jonge renners terug als ze de transfer naar de profs maken. Er zijn namelijk maar weinig renners die tijdens hun carrière switchen van managementbureau.
Zijn hiermee je vragen beantwoord?
En deels met het d-woord.
Nu de Spanjaarden niet meer pakken, zijn ze weggevaagd. Zelfde met de Italianen en daarom zie je de andere landen komen bovendrijven.
Doet niets af aan het interview trouwens. Leest lekker weg en is ook een leuk stuk om te lezen. Hulde.
(Al hadden de Italianen/Armstrong met Ferrari een betere, voorzichtigere).
De reden dat Hamilton gepakt is is trouwens zijn overstap van Ferrari (US Postal) naar Fuentes, die toch minder voorzichtig was.
Ik denk dat je wielrennen moet leren waarderen. Je moet er een beetje ingroeien. Als je amper 10 renners van het peloton 'kent' is het saai om urenlang naar wedstrijden te kijken.
Wielrennen is een sport met verhalen, tactiek strategie. Het wordt interessant als je de verhalen kent en snapt. En dat kost tijd, vraagt verdieping. En dat is aan de huidige jeugd niet altijd besteed. Deze tijd is van "vluchtig en snel", zeker voor de jongeren.
Darten: dat is toch vooral heel goed pijltjes gooien. Daar komt weinig tactiek bij kijken, anders dan wat sneller of langzamer naar het bord lopen.
Buitenlanders denken vaak dat wielrennen hier zo populair is omdat er zoveel mensen fietsen, maar de fiets is voor de meeste Nederlanders gewoon een vervoersmiddel. Echte wielerfans zijn er niet per se zoveel meer dan in Italië of Spanje.
Youri, prachtig interview van een van de mooist aanvallende renners die ik ooit zag koersen.
Hoe mooi zou het zijn als er in België over 20 jaar gezegd wordt dat ze blij kunnen zijn met 1 of 2 toppers in het veldrijden omdat er op het scherpst van de snede gestreden wordt met niet alleen Nederlanders, Duitsers en Zwitsers, maar ook Spanjaarden, Zuid-Afrikanen, Japanners, Colombianen en Canadezen?
Kortom: Contador signaleert geen probleem, maar beschrijft mooi hoe de sport steeds competitiever wordt waardoor de lokale subtop en middenmoot weggesneden wordt uit het profpeloton.
Verder denk ik dat in de toptijden van het Spaanse wielrennen ze ook voorop liepen in andere zaken (epo en zo). Hier zie ik en parallel met de F1 en Ferrari met haar slimme maar illegale brandstoftoevoer. Een auto op doping. Daardoor konden ze meedraaien in de top, en zijn ze vergeten de auto verder te ontwikkelen. En toen hun illegale voordeel wegviel, bleek dat ze eigenlijk een waardeloze auto hadden.
Maar zoals ik verwacht dat Ferrari zich terug gaat vechten, zo verwacht ik ook dat uiteindelijk Spanje weer goede wielrenners gaat afleveren. Maar ze zullen zoals Contador zegt weer moeten werken vanuit een goede en brede basis....
Wat wel een verschil maakt in de huidige generatie is de beschikbaarheid van wattage testen en digitale trainings rapportage en simulatie en trainers die de juiste trainingen maken: zo kunnen jongeren al makkelijk de effort simuleren die nodig is in gedoseerde mate. (De endurance komt meestal later, als het vermogen er maar is om mee te starten.)
Dan mis je denk ik de kern van het betoog. In veel sporten is het zo dat degenen die "achter de feiten aan lopen" harder werken en innovatiever moeten zijn dan degenen die bovenaan staan. De wet van de remmende voorsprong; als je de beste bent ligt het gevaar van gemakzucht op de loer. Of is de kans groot dat je wordt ingehaald als jouw "unieke" voordeel ineens wegvalt of voor iedereen beschikbaar komt. Omdat de rest WEL gewerkt heeft op andere punten.
Voer in het voetbal een budget plafond in of een maximaal aantal buitenlandse spelers, en je zult zien dat clubs met goede jeugdopleidingen ineens weer boven komen drijven. Want die hebben niet geteerd op "ongelimiteerd geld uitgeven" maar op andere randvoorwaarden.
En als je naar veel Spaanse toppers kijkt van de afgelopen 30 jaar, dan kan toch niemand ontkennen dat ze bijna allemaal een "verdacht randje" hebben...
Ik weet dat Contador ook wel een echte prof ploeg wil, op het hoogste niveau, maar dit werk wat hij nu doet is nog veel fundamenteler: als uit die opleidingen een paar goede wereldtoppers komen dan komen die grote sponsoren daarna wel.
Ik hoop dat hij zo doorgaat, want het is fundamenteel werk, dat alleen zichtbaar is voor de echte volgers. Zoals Seg-racing dat ook is, financiering daarvan door de jaren heen is nog belangrijker dan die grote sponsor. (Hoewel als Mobistar er niet zou zijn het helemaal droevig zou zijn in Spanje)
Overigens vind ik in de breedte Spanje nog best een hoop goede renners hebben in de subtop: Bilbao, Garcia, Fraile, Sanchez, Herrada en de Izagirres zijn ook weer geen pannenkoeken ofzo. Echt drama is het ook weer niet.
Van de huidige Klassementrenners zijn, denk ik, alleen Carapaz, Pogacar en Evenoel echt renners die aanvallend durven koersen.
Jumbo-Visma heeft dit ook erkent en is (gelukkig) druk bezig om via clinics op scholen kinderen aan het fietsen te krijgen en daarnaast wielerclubs, de basis van de wielerpiramide, te ondersteunen.
Nederland heeft het belofte/elite zonder contract/continental niveau wel een stukje beter voor elkaar dan in Spanje, al zijn er t.o.v. 10 jaar gelden ook een stuk minder clubs, conti teams en renners actief op dit niveau. Dat een land als Spanje maar 2 continental teams heeft is een teken aan de wand.
En daar wordt dan o.a. door Karsten Kroon op Eurosport op gereageerd. Ook daar blijft een belangrijke dimensie onderbelicht, nee, ONbelicht.