Michal Kwiatkowski is het winnen op zijn 34ste nog niet verleerd. De Poolse oud-wereldkampioen soleerde in de Clásica Jaén – een Spaanse wedstrijd over de nodige gravelwegen – naar de zege. Isaac del Toro werd tweede, vroege vluchter Ibon Ruiz was de verrassende nummer drie in de daguitslag. Visma | Lease a Bike en topfavoriet Wout van Aert kwamen er niet aan te pas.

Vandaag stond in het zuiden van Spanje de Clásica Jaén op het programma. In deze relatief nieuwe wedstrijd – de eerste editie werd immers pas in 2022 georganiseerd – ging men op zoek naar een opvolger van de afwezige Oier Lazkano. Voor de start waren vrijwel alle ogen gericht op Wout van Aert. De Belg van Visma | Lease a Bike begon maandag aan zijn wegseizoen, en mocht – als topfavoriet – de degens kruisen met onder meer Egan Bernal, Tim Wellens, Isaac del Toro en Fabio Christen.

De Clásica Jaén speelde zich af in de omgeving van start- en finishplaats Úbeda. De 172 kilometer lange 1.1-wedstrijd laat zich een beetje vergelijken met de Strade Bianche. Onderweg kregen de renners namelijk de nodige gravelstroken – tien in totaal – voor de wielen geschoven en ook de hoogtemeters werden niet geschuwd. De winnaar moest met andere woorden van zeer goeden huize komen.

Yentl Vandevelde mee in vroege vlucht
Maar eerst moesten de favorieten voor de zege een kopgroep van zeven renners zien in te rekenen. De Belg Yentl Vandevelde had zijn aanvallende schoenen aangetrokken en kreeg het gezelschap van de Fransman Clément Alleno (Clément Alleno) en Spanjaarden Julen Arriola-Bengoa (Caja Rural-Seguros RGA), Ibon Ruiz (Equipo Kern Pharma), Edgar Curto, Ricard Fitó (Illes Balears Arabay) en Adrian Benito Gonzalez (Extremadura-Pebetero).

Het peloton op de Spaanse gravelwegen – foto: Cor Vos

Deze zeven aanvallers werden niet als een gevaar gezien en zo kon de voorsprong oplopen tot boven de vijf minuten. In aanloop naar de eerste gravelstrook van de dag werd het verschil echter flink teruggeschroefd. De nervositeit in het peloton nam zienderogen toe en dit resulteerde – eenmaal op de eerste onverharde strook – in behoorlijk wat chaos en een valpartij van enkele renners van Q36.5 en Equipo Kern Pharma.

Wellens opent finale, Kwiatkowski en McNulty vinden elkaar
De grote namen hielden hun kruit echter nog wel droog, in de wetenschap dat de zwaarste gravelstroken nog moesten komen. Hierdoor keerde de rust weer terug in het peloton, maar op de tweede gravelstrook van ruim vijf kilometer was het weer alle hens aan dek. Tim Wellens besloot op 69 kilometer van de streep de knuppel in het hoenderhok te gooien en daarmee de finale te openen. De Belg raakte niet weg, maar wist wel andere renners te inspireren om hetzelfde te doen.

Zo zagen we een uitvalspoging van kersvers Colombiaans kampioen Bernal, maar het was zijn ploeggenoot Michal Kwiatkowski die een bres wist te slaan. De voormalig wereldkampioen kreeg met Brandon McNulty een zeer sterke metgezel met zich mee. Voor de mannen van Visma | Lease a Bike was het plots alarmfase rood. Waar INEOS Grenadiers en UAE Emirates XRG een pion vooruit hadden gestuurd, reed de Nederlandse formatie wat achter de feiten aan.

Tim Wellens opende de finale – foto: Cor Vos

Visma | Lease a Bike koerst achter de feiten aan
En dus was het aan de geel-zwarte equipe om een achtervolging op touw te zetten, in de hoop de scheve situatie recht te zetten. Zelfs kopman en topfavoriet Van Aert moest zijn duit in het zakje doen, want de andere topploegen waren niet van plan om de kastanjes uit het vuur te halen. Zij zaten immers in een zetel. Het peloton was door de vele tempoversnellingen inmiddels gereduceerd tot een 25-tal renners.

McNulty en Kwiatkowski trokken zich intussen niets aan van de schermutselingen in de achtervolgende groep en reden binnen een mum van tijd naar de overgebleven vluchters Arriola-Bengoa, Fitó en Ruiz. Het verschil tussen de twee groepen was inmiddels opgelopen richting de minuut. Door een opeenvolging van demarrages liep het verschil terug richting de veertig seconden, maar er moest meer gebeuren om McNulty, Kwiatkowski en de sterke Ruiz weer bij de lurven te grijpen.

Van Aert cijfert zich weg 
Dit was voor Van Aert het sein om naar de kop te gaan, en het leeuwendeel van het werk voor zijn rekening te nemen. De Belg voelde zich schijnbaar niet goed genoeg om een rol van betekenis te spelen in de finale en besloot zich op te offeren voor zijn enige overgebleven ploeggenoot Ben Tulett. Van Aert slaagde er met een sterke kopbeurt in om het verschil te halveren, waarna het licht uitging bij de klassiekerspecialist.

• 

  17 feb

  Lees ook Van topfavoriet naar meesterknecht: Wout van Aert offert zich op in Clásica Jaén

  17 feb

Van Aert moest op goed dertig kilometer van het einde lossen uit de achtervolgende groep, en dus was het aan Tulett om de oversteek te maken. Het bleek echter nog niet zo evident om het laatste gaatje te dichten op drie koplopers, met name omdat er niet vol werd doorgereden bij de achtervolgers. Door stoorwerk van INEOS Grenadiers (met liefst vier renners) en UAE Emirates XRG (met drie man) verloor de achtervolgende groep stilaan weer terrein.

Wout van Aert in een dienende rol – foto: Cor Vos

Lekke band fnuikt kansen McNulty
McNulty, Kwiatkowski en de verbazingwekkend sterke Ruiz – die zeker nog niet van plan was om te plooien – keken niet achterom en mochten het in de laatste kilometers met z’n drieën gaan uitmaken voor de overwinning. Althans, daar leek het op, maar McNulty kreeg op een van de laatste gravelstroken af te rekenen met een lekke band. Een hard gelag voor de Amerikaan, die zo een mogelijke overwinning in rook zag opgaan.

Voor UAE Emirates XRG zag de situatie er zo opeens veel minder rooskleurig uit. De formatie uit het Midden-Oosten moest plots weer de koers openbreken. Isaac del Toro probeerde met een late aanval nog naar Kwiatkowski – die inmiddels afscheid had genomen van de dappere Ruiz – maar de Mexicaan kwam geen sikkepit dichter. De ervaren en taaie Kwiatkowski liet zich de kaas niet meer van het brood eten en soleerde in de laatste kilometers naar de overwinning.

Kwiatkowski had in de laatste rechte lijn alle tijd om zijn zege te vieren, de 32ste uit zijn carrière. Vervolgens was het wachten op de binnenkomst van Del Toro en vroege vluchter Ruiz, die zijn bijzonder sterke race wist te bekronen met een podiumplaats.